Piše: Dr Ernesta Potkonjak, specijalista oftalmologije

Biografija: Dr Ernesta Potkonjak rođena je u Zadru 19.05.1982. Medicinski fakultet je završila u Banja Luci 2009 g.  Zaposlena u Ortooptic Dr Bjelić. Specijalizirala oftalmologiju 2015.g pod mentorstvom  pok. prof  R. Kozomare i prof M. Mavije. Aktivni učesnik mnogobrojnih domaćih i internacionalnh kongresa. Bavi se dijagnostikom i liječenjem prednjeg segmenta oka, operacijama laserskog uklanjanja dioptrije, operacijama katarakte, implantacijom fakičnih intraokularnih sočiva i kolagen kros linkingom u terapiji keratokonusa. Doktorand je Biomedicinskih nauka na Medicinskom fakultetu u Banja Luci.

U savremenom dobu, gdje su digitalni uređaji postali neizostavni dio svakodnevnog života, sve više ljudi suočava se sa sindromom kompjuterskog vida (SKV). Ovaj sindrom, poznat i kao digitalni sindrom, obuhvata niz simptoma uzrokovanih dugotrajnim gledanjem u ekrane računara, tableta i pametnih telefona. Umor očiju, suhoća, zamagljen vid i glavobolje samo su neki od problema koji prate ovaj sve prisutniji fenomen. Prepoznavanje simptoma i primjena jednostavnih preventivnih mjera ključni su za očuvanje zdravlja očiju u digitalnoj eri. Sindrom kompjuterskog vida (SKV), poznat i kao digitalni sindrom, sve je prisutniji problem u savremenom društvu zbog široke upotrebe digitalnih uređaja. Ovaj sindrom obuhvata niz simptoma koji se javljaju kod osoba koje dugo vremena provode ispred ekrana, bilo da se radi o računarima, tabletima ili pametnim telefonima.

Uzroci

Glavni uzrok ovog sindroma je produženo korištenje digitalnih uređaja, što dovodi do naprezanja očiju. Postoji nekoliko faktora koji doprinose pojavi simptoma

1. Dugotrajno korištenje ekrana: U prosjeku odrasla osoba provodi više od 7 sati dnevno gledajući u ekran, i to je jedan od osnovnih uzroka sindroma kompjuterskog vida. Ove produžene sesije bez prekida dovode do naprezanja očiju, umora i nelagodnosti.
2. Problemi sa svjetlom: Osvjetljenje na radnom mjestu može značajno utjecati na zdravlje očiju. Previše jakog ili slabog svjetla, kao i refleksije ekrana ili prozora, mogu neprijatno stimulisati oči i uzrokovati dodatni umor. Savjetuje se da je što više prirodnog svjetla jer prirodna svjetlost obično manje umara oči.
3. Fizički  položaj i ergonomija tijela: Nepravilan položaj tokom rada može dodatno otežati situaciju. Ukoliko visina ekrana nije pravilno usklađena sa visinom očiju (preporučuje se da je gornji dio ekrana u nivou očiju ili 45 stepeni ispod ) često dovodi do savijanja vrata i ramena, što u kombinaciji sa naprezanjem očiju može izazvati bol.
4. Smanjena učestalost treptanja: Tokom gledanja u ekran, učestalost treptanja se smanjuje. Dok normalno trepćemo oko 15 puta u minuti, vrijeme provedeno na ekranu može smanjiti tu stopu na 5-7 puta, što rezultira suvim i iritiranim očima.
5. Dioptrijski problemi: Osobe sa neodgovarajućim dioptrijom (dalekovidnost, kratkovidnost ili astigmatizam) su podložnije razvoju simptoma sindroma kompjuterskog vida, jer se njihove oči moraju dodatno naprezati tokom fokusiranja.

Simptomi sindroma kompjuterskog vida mogu varirati u intenzitetu, ali neki od najčešćih uključuju:

• Suhe ili iritirane oči
• Peckanje ili refleksno suzenje
• Zamagljen vid
• Umor očiju
• Glavobolje
• Teškoće u fokusiranju
• Smanjena oštrina vida
• Osjećaj napetosti u vratu i ramenima

Prevencija i liječenje

Prevencija može se postići primjenom nekoliko jednostavnih tehnika:

1. Pravilo 20-20-20: Svakih 20 minuta, odvojite 20 sekundi da gledate nešto udaljeno  više od 20 metara.
2. Korekcija osvjetljenja: Osigurajte adekvatno osvjetljenje u radnom prostoru i smanjite refleksije na ekranu.
3. Redovni pregledi vida: Posjetite oftalmologa kako biste osigurali da imate odgovarajuću dioptriju.
4. Položaj tijela: Održavajte pravilan položaj tijela i ekrana, preporučuje se da je ekran na nivou očiju ili malo ispod i udaljen najmanje 50-70 cm od lica.
5. Odmor: Uključite povremen odmore u svoju rutinu kako biste smanjili naprezanje.
6. Zaštitne naočale: Čak i ukoliko dioptrija nije prisutna, mogu se nositi naočale koje u sebi imaju filter koji blokira i odbija spektar štetne plave svjetlosti, Blue cut je zaštitni sloj koji je specijalno razvijen za ljude koji većinu vremena provode u zatvorenom prostoru i koji su konstantno izloženi plavom svjetlu koje emituju digitalni uredjaji.

Zaključak

Sindrom kompjuterskog vida predstavlja sve veći izazov u doba digitalizacije. Osvješćivanje o simptomima, uzrocima i preventivnim mjerama može pomoći u smanjenju rizika od razvoja ovog sindroma. Edukacija, umjerenost i prihvatanje zdravih navika prilikom korištenja digitalnih uređaja su ključni za očuvanje zdravlja očiju u savremenom svijetu.